«Το στόχο να γίνει η Ελλάδα από τις πρώτες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση που θα αποσύρει τα Πλαστικά Μιας Χρήσης, εναρμονιζόμενη με την κοινοτική Οδηγία», έθεσε σήμερα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, κατά την παρουσίαση του νομοσχεδίου για την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2019/904/ΕΕ για τη μείωση των επιπτώσεων των πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον.
Ο κ. Χατζηδάκης, παρουσίασε αναλυτικά τα εθνικά μέτρα που θα ληφθούν, ώστε η αγορά και οι πολίτες να έχουν ένα ικανό διάστημα προσαρμογής.
Όπως εξήγησε, η οδηγία αυτή φέρνει νέα δεδομένα στην καθημερινότητά μας και για τον λόγο αυτό η αγορά και οι πολίτες θα πρέπει να γνωρίζουν έγκαιρα, ώστε να μπορούν να προσαρμοστούν ομαλά στα νέα δεδομένα.
Με το νομοσχέδιο για τα πλαστικά μιας χρήσης, εφαρμόζεται ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την καταπολέμηση της πλαστικής ρύπανσης και την προστασία του περιβάλλοντος.
Ο κ. Χατζηδάκης ανέφερε ότι 2 δισεκατομμύρια πλαστικά μπουκάλια αναψυκτικών και νερών διατίθενται στην Ελλάδα κάθε χρόνο, ενώ παράλληλα περισσότερα από 300 εκατομμύρια πλαστικά ποτήρια για το σερβίρισμα του καφέ κάθε χρόνο! Αυτό, όπως ανάφερε έχει σαν αποτέλεσμα, το 50% των απορριμμάτων στη θάλασσα να είναι Πλαστικά Μίας Χρήσης.
Με το νομοσχέδιο το ΥΠΕΝ στοχεύει να θέσει σε επαγρύπνηση τις επιχειρήσεις ώστε να διαθέσουν το stock τους στην αγορά και οι πολίτες να προσαρμοστούν σε νέα καταναλωτικά μοντέλα.
Ποια προϊόντα αποσύρονται από την αγορά τον Ιούλιο του 2021
Από τον Ιούλιο του 2021 θα απαγορευτούν από την αγορά 10 προϊόντα: Μαχαιροπίρουνα, πιάτα, καλαμάκια, περιέκτες και κυπελάκια ποτών από φελιζόλ, περιέκτες τροφίμων από φελιζόλ, αναδευτήρες ποτών, μπατονέτες, στηρίγματα για μπαλόνια, καθώς και πάσης φύσεως προϊόντα που διασπώνται σε μικροπλαστικά (οξοδιασπώμενα πλαστικά).
Για όσα προϊόντα απαγορεύονται θα υπάρχουν και διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις, με σεβασμό στο περιβάλλον, ενώ η απαγόρευση θα ξεκινήσει 6 μήνες νωρίτερα για τον δημόσιο τομέα.
Το θεσμικό πλαίσιο θα προβλέπει μείωση της κατανάλωσης σε πλαστικά ποτήρια και πλαστικούς περιέκτες τροφίμων κατά 30% μέχρι το 2024 και κατά 60% μέχρι το 2026.
Επιπλέον, προβλέπεται επανασχεδιασμός των προϊόντων, που αφορά τις πλαστικές φιάλες και τους περιέκτες ποτών. Ειδικότερα, τίθεται υποχρεωτικός στόχος χωριστής συλλογής των πλαστικών μπουκαλιών 77% το 2025 και 90% το 20230.
Ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την εφαρμογή ενός συστήματος επιστροφής εγγύησης στον πολίτη.
Παράλληλα, υπάρχουν νέες προδιαγραφές για τα προϊόντα αυτά.
Όλα τα καπάκια θα πρέπει να είναι προσαρτημένα στα μπουκάλια τους μέχρι το 2024, ενώ τα πλαστικά μπουκάλια θα πρέπει να κατασκευάζονται από 25% ανακυκλωμένο περιεχόμενο το 2025 και από 30% αντίστοιχα το 20230. Για να διασφαλιστεί ότι όλοι συμμορφώνονται με τις νέες απαιτήσεις για το ανακυκλωμένο περιεχόμενο εισάγεται το Ευρωπαϊκό πρότυπο ΕΝ 15343.
Ταυτόχρονα όμως δίνεται κίνητρο στους παραγωγούς των προϊόντων αυτών ώστε για παράδειγμα, όσο περισσότερο ανακυκλωμένο περιεχόμενο θα έχουν τα μπουκάλια τόσο θα μειώνονται οι υποχρεωτικές εισφορές των παραγωγών πλαστικών μπουκαλιών (eco-modulation)
Εισάγονται νέες απαιτήσεις σήμανσης από τον Ιούλιο του 2021, αναφορικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις συγκεκριμένων προϊόντων. Τα προϊόντα αυτά είναι τα πλαστικά ποτήρια, τα υγρά μαντηλάκια, τα είδη προσωπικής υγιεινής και τα καπνικά προϊόντα.
Επόμενο μέτρο είναι η υποχρέωση των παραγωγών ορισμένων πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης, για την κάλυψη του κόστους της περιβαλλοντικής διαχείρισης των προϊόντων τους.
Ειδικότερα θεσπίζονται έως τον Ιανουάριο του 2023 συστήματα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού για δύο νέες ομάδες προϊόντων όπως τα καπνικά προϊόντα και τα αλιευτικά εργαλεία, καθώς και άλλες 8 κατηγορίες προϊόντων (κυπελάκια ποτών, περιέκτες τροφίμων, περιέκτες ποτών, πακέτα και περιτυλίγματα, λεπτές σακούλες μεταφοράς, υγρά μαντηλάκια και μπαλόνια) τα οποία θα είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση των αποβλήτων των προϊόντων αυτών και για τον καθαρισμό των κοινόχρηστων χώρων και ακτών από τα απόβλητα των προϊόντων αυτών.
Λήψη εθνικών μέτρων
Προκειμένου να μειωθεί η κατανάλωση σε πλαστικά ποτήρια και τους περιέκτες τροφίμων, θεσπίζεται περιβαλλοντική εισφορά στα προϊόντα αυτά από 01.01.2022. Τα χρήματα που θα συλλέγονται θα πηγαίνουν στο Πράσινο Ταμείο και θα επιστρέφουν στους Δήμους και τις Περιφέρειες για δράσεις καταπολέμησης της περιβαλλοντικής ρύπανσης.
Θεσπίζονται επίσης μέτρα για τις επιχειρήσεις μαζικής εστίασης όπως την υποχρέωση διάθεσης επαναχρησιμοποιήσιμων εναλλακτικών προϊόντων από 1 Ιανουαρίου του 2022.
Προκειμένου να διευκολυνθεί η μείωση της κατανάλωσης των πλαστικών φιαλών νερού, θεσπίζεται η υποχρέωση δωρεάν παροχής νερού σε δημόσιες βρύσες μέσω των Ο.Τ.Α., σε δημοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις και παιδικές χαρές, από τον Ιούλιο του 2021.
Παράλληλα για να επιτευχθούν τα υψηλά ποσοστά συλλογής στα πλαστικά μπουκάλια, εφαρμόζονται διεθνείς βέλτιστες πρακτικές και θεσπίζεται πανελλαδικό σύστημα επιστροφής εγγύησης στον πολίτη. Από 05.01.2023 οι πολίτες που θα επιστρέφουν στα σημεία πώλησης τα πλαστικά μπουκάλια, για τα οποία θα επιβαρύνονται με λίγα λεπτά, θα παίρνουν πίσω τα επιπλέον χρήματα, ως ανταμοιβή για τη συμμετοχή τους στην ανακύκλωση. Για την αποτελεσματική εφαρμογή του μέτρου αυτού και τον καθορισμό της εγγύησης θα πραγματοποιηθεί μελέτη εφαρμογής έως τον Ιούλιο του 2021.
Διευρύνεται επίσης η περιβαλλοντική σήμανση σε όλα τα Πλαστικά μίας Χρήσης που εμπίπτουν στην Οδηγία από 03.01.2022, ώστε να γνωρίζουν οι πολίτες ποια προϊόντα προορίζονται για επαναχρησιμοποίηση, για ανακύκλωση και για κομποστοποίηση.
Κυρώσεις για τους παραβάτες
Το νομοσχέδιο προβλέπει κυρώσεις για τη διάθεση προϊόντων που υπόκεινται σε απαγόρευση:
-Στον παραγωγό –1% επί του κύκλου εργασιών του, το προηγούμενο έτος
-Στην επιχείρηση εστίασης: 5 ευρώ ανά τεμάχιο προϊόντος που διέθεσε στην αγορά (ελάχιστο πρόστιμο 500€).
Για τη μη απόδοση της Εισφοράς από τα πλαστικά ποτήρια και τους περιέκτες τροφίμων:
-Στην επιχείρηση εστίασης – 200 έως 5.000 ευρώ ανά παράβαση και σε περίπτωση υποτροπής διπλασιασμός (όπως και στην πλαστική σακούλα).
Για τη διάθεση προϊόντων που δεν πληρούν τις προδιαγραφές σχεδιασμού για ανακυκλωμένο περιεχόμενο:
-Στον παραγωγό –1% επί του κύκλου εργασιών του, το προηγούμενο έτος
Από την πλευρά του ο Γ.Γ. του ΥΠΕΝ, κ. Αραβώσης, αναφέρθηκε στην μεγάλη προετοιμασία του νομοσχεδίου αλλά και στην διαβούλευση με τους φορείς καθώς και στη σύνταξη Ειδικού Σχέδιο Δράσης για την εφαρμογή των προτεινόμενων διατάξεων. Επίσης ανέφερε ότι καταρτίζεται πρόταση για χρηματοδοτική ενίσχυση των επιχειρήσεων στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, με σκοπό την ομαλή μετάβασή τους στις νέες απαιτήσεις κυκλικής οικονομίας.
«Για την ενημέρωση της αγοράς, σχεδιάζουμε θεματικούς οδηγούς για την παροχή κατευθύνσεων σε επιχειρήσεις λιανικής πώλησης και μαζικής εστίασης, καθώς και σε τουριστικές επιχειρήσεις, σχετικά με τα ασφαλή εναλλακτικά προϊόντα, τις ορθές πρακτικές και την αποφυγή της παραπλάνησης».
Η κ. Αγγελική Κοσμοπούλου, Εκτελεστική Διευθύντρια του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αθανασίου Κ. Λασκαρίδη, σημείωσε την αξία της κοινής πρωτοβουλίας του Υπουργείου με το Ίδρυμα για μια «Ελλάδα Χωρίς Πλαστικά Μίας Χρήσης».
«Στόχος μας είναι να εμπνεύσουμε περισσότερους συμπολίτες μας να ενδιαφερθούν για το περιβάλλον» σημείωσε η κ. Κοσμοπούλου.
«Ναι, ένα καλαμάκι λιγότερο, μια πλαστική σακούλα λιγότερο, ένα πλαστικό ποτήρι του φραπέ λιγότερο, μια γόπα λιγότερη δεν θα σώσουν τον κόσμο. Μπορούν όμως να αθροιστούν, υποστηρίζοντας ένα υγιές κίνημα που επιμερίζει την ευθύνη στη χώρα και στους πολίτες της και που μπορεί να λειτουργήσει θετικά και πολλαπλασιαστικά».
protothema