Το μήνυμα «Μένουμε σπίτι» φαίνεται πως έχει κρατήσει μακριά από παραβατικές ενέργειες τους κακοποιούς στη Θεσσαλονίκη, μεσούσης της πανδημίας του νέου κορονοϊού, όπως προκύπτει από τους βασικούς δείκτες εγκληματικότητας κατά το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου, από τότε δηλαδή που άρχισαν να εφαρμόζονται τα μέτρα πρόληψης, με το κλείσιμο των καταστημάτων και την απαγόρευση άσκοπων μετακινήσεων.
Μεγάλη ύφεση παρουσιάζει το διάστημα αυτό το λεγόμενο έγκλημα του δρόμου: ληστείες, διαρρήξεις, κλοπές και αρπαγές τσαντών, αδικήματα που απασχολούν άμεσα την κοινωνία, έχουν μειωθεί κατακόρυφα τις δύο τελευταίες εβδομάδες του Μαρτίου σε σχέση με τις δύο πρώτες.
«Δύσκολοι καιροί», λοιπόν, για επίδοξους κακοποιούς... Σε συνθήκες κοινωνικής αποστασιοποίησης (social distancing), όταν οι περισσότεροι εργαζόμενοι ακολουθούν το μοντέλο της τηλεργασίας και «μένουν σπίτι», κάθε προσπάθεια διάρρηξης ενέχει ρίσκο. Εάν στην εξίσωση αυτή συνυπολογιστεί η παράμετρος της ενισχυμένης εμφανούς αστυνόμευσης στους δρόμους για τους ελέγχους στην απαγόρευση κυκλοφορίας, το ρίσκο είναι ακόμη πιο αυξημένο και επεκτείνεται και στις περιπτώσεις διάρρηξης καταστημάτων.
Η αλλαγή αυτή στην εικόνα της εγκληματικότητας στη Θεσσαλονίκη, την εποχή του κορονοϊού, αποτυπώνεται στα στοιχεία που παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Διεύθυνση Ασφάλειας Θεσσαλονίκης για την πορεία των βασικών δεικτών εγκληματικότητας πριν και μετά τη λήψη των μέτρων. Η στατιστική απεικόνιση διαχωρίζεται σε δύο επιμέρους διαστήματα, το πρώτο μεταξύ 1 και 13 Μαρτίου και το δεύτερο από 14 έως 31 Μαρτίου.
Σύμφωνα με την σύγκριση των δύο αυτών περιόδων, καταγράφεται εντυπωσιακή μείωση στις κλοπές και τις διαρρήξεις. Η πτώση στον δείκτη αυτό ξεπερνάει το 35%, καθώς τις μέρες 14 έως 31 Μαρτίου σημειώθηκαν 215 λιγότερα περιστατικά σε σχέση με τις 13 πρώτες μέρες του μήνα και ειδικότερα από 611 περιορίστηκαν σε 396. Οι συλλήψεις για τα συγκεκριμένα αδικήματα ανήλθαν στο σύνολο του μήνα σε 104, από τις οποίες οι 51 έγιναν το πρώτο διάστημα και οι 53 το δεύτερο, ενώ συγκριτικά με τον αντίστοιχο περσινό μήνα, η μείωση ανέρχεται σε ποσοστό 34% (συνολικά 158 συλλήψεις τον Μάρτιο του 2019), αποτυπώνοντας την πιο πάνω τάση.
Πιο χαρακτηριστική περίπτωση που απασχόλησε τις αστυνομικές αρχές της Θεσσαλονίκης τον περασμένο μήνα ήταν αυτή της εξάρθρωσης εγκληματικής ομάδας, τα πέντε μέλη της οποίας συνελήφθησαν με την κατηγορία ότι εν μέσω πανδημίας διέρρηξαν κλειστές επιχειρήσεις -και όχι όχι μόνο- σε διάφορες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, από τις οποίες αφαίρεσαν χρήματα, εμπορεύματα, προσωπικά αντικείμενα των ιδιοκτητών και ποσότητα χρυσού (από ενεχυροδανειστήριο).
Αισθητά μειωμένες είναι και οι ληστείες που τελέστηκαν κατά τις ημέρες ισχύος των περιοριστικών μέτρων κατά του κορονοϊού, καθώς υποχώρησαν σε ποσοστό 26% συγκριτικά με το προηγούμενο διάστημα του Μαρτίου. Συγκεκριμένα, από 19 μειώθηκαν σε 14, με τις συλλήψεις να βρίσκονται αριθμητικά στα ίδια επίπεδα, κατά τα υπό εξέταση διαστήματα (από πέντε). Σε σχέση με τον περσινό Μάρτιο καταγράφεται μείωση 33% στις συλλήψεις για ληστεία (από 15 σε 10).
Η «αναδουλειά» λόγω της πανδημίας φαίνεται, όμως, πως έστρεψε κάποιους στις κλοπές τροχοφόρων, όπως προκύπτει από τα ίδια στοιχεία της Ασφάλειας Θεσσαλονίκης. Ο δείκτης αυτός είναι ο μόνος που εμφανίζεται ανεβασμένος και μάλιστα κατακόρυφα το διάστημα 14-31 Μαρτίου, γεγονός που μόνο συμπτωματικό δεν πρέπει να θεωρείται, και, σύμφωνα με αξιωματικούς της ΕΛ.ΑΣ., φαίνεται να συνδέεται με το γεγονός ότι πολλά αυτοκίνητα, είτε ιδιωτικής χρήσεως είτε επαγγελματικά, είναι ακινητοποιημένα για μακρύ χρονικό διάστημα εξαιτίας των απαγορεύσεων μετακίνησης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τις τελευταίες 18 μέρες του Μαρτίου καταγγέλθηκαν συνολικά οκτώ κλοπές τροχοφόρων στη Θεσσαλονίκη -περίπου μία ανά δύο ημέρες- όταν τις πρώτες 13 του ίδιου μήνα δεν είχε καταγραφεί ούτε μία. Συγκριτικά, πάντως, με τον Μάρτιο του 2019 αποτυπώνεται και σε αυτή την κατηγορία μείωση σε απόλυτους αριθμούς, καθώς οι περσινές καταγεγραμμένες κλοπές τροχοφόρων ανήλθαν σε δέκα.
Σε ό,τι αφορά επιμέρους δείκτες εγκληματικότητας, αισθητά περιορισμένη είναι η δράση όσων διακινούν ή/και κατέχουν ναρκωτικές ουσίες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεύθυνσης Ασφαλείας Θεσσαλονίκης, την περίοδο 14-31 Μαρτίου συνελήφθησαν 29 άτομα για παραβάσεις του νόμου περί ναρκωτικών, τη στιγμή που την περίοδο 1-13 του ίδιου μήνα, οι συλλήψεις ήταν 80, με τη συγκριτική μείωση να είναι κατακόρυφη, «αγγίζοντας» το 64% και τη μείωση για το σύνολο του φετινού Μάρτη σε σχέση με τον περσινό να ανέρχεται σε 50%.
Την ίδια ώρα, δεν φαίνεται -μέχρι στιγμής- να αποτυπώνεται στα καταγεγραμμένα αστυνομικά περιστατικά κάποια τάση ενίσχυσης των κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας αυτή την περίοδο, όπως τουλάχιστον καταγράφεται στα διαθέσιμα στοιχεία της αστυνομίας, βάσει των οποίων οι περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας για τον μήνα Μάρτιο κυμαίνονται στα επίπεδα των δύο προηγούμενων μηνών.
Τον Μάρτιο καταγράφηκαν 37 κρούσματα, ενώ τον περασμένο Ιανουάριο 39 και τον Φεβρουάριο 36. Αναλύοντας τη χρονική καταγραφή αυτών των περιστατικών κατά τον φετινό Μάρτιο, προκύπτει ότι τα 19 εξ αυτών καταγγέλθηκαν το διάστημα 1-13 και τα 18 το υπόλοιπο διάστημα μέχρι το τέλος του μήνα.
Βέβαια, αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. σπεύδουν να διευκρινίσουν ότι σε πολλές περιπτώσεις τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας -είτε αυτά εκδηλώνονται με τη μορφή σωματικής, είτε λεκτικής, ψυχικής ή σεξουαλικής βίας- δεν καταγγέλλονται από τα θύματα ή άλλα πρόσωπα που λαμβάνουν γνώση αυτών, με συνέπεια να αποσιωπούνται. Οι εγκληματολόγοι χρησιμοποιούν στις περιπτώσεις αυτές τον όρο «αφανής εγκληματικότητα» για να περιγράψουν βίαιες συμπεριφορές που ενώ εκδηλώνονται, εντούτοις δεν καταγράφονται επισήμως, επειδή δεν καταγγέλλονται και αποσιωπούνται.