Μια μέρα σαν όλες τις άλλες στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης, ένας κάτοικος περπατάει στον λιθόστρωτο δρόμο και κατευθύνεται στο λιμάνι, όπου υπάρχει μεγάλη κινητικότητα από βάρκες και εμπορικά πλοία. Τότε αισθάνεται την πρώτη σεισμική δόνηση. Καπνοί βγαίνουν από τα βράχια, πέτρες μετακινούνται και η θάλασσα φουσκώνει. Είναι η στιγμή που το ηφαίστειο ξυπνάει και βρυχάται. Η σκηνή εκτυλίσσεται σήμερα, τα γεγονότα όμως τοποθετούνται χρονικά στην ύστερη εποχή του Χαλκού, στο μακρινό 1613 π.Χ. Ένα ταξίδι στον χωροχρόνο είναι εφικτό, όσο και ρεαλιστικό, χάρη στην τεχνολογία τετραδιάστατης εικονικής πραγματικότητας ( 4D VR) και σύντομα μία πρωτότυπη «μηχανή του χρόνου» θα υποδεχθεί τους πρώτους μικρούς και μεγάλους «ταξιδιώτες» στο Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας ΝΟΗΣΙΣ.
Πρόκειται για την πλατφόρμα Βιωματικής και Διαδραστικής Μάθησης που κατασκευάζεται στο πλαίσιο του προγράμματος «Activator». Αποτελείται από μια πρωτότυπη μηχανική κατασκευή, η οποία θα υποστηρίζει πλήρως διαδραστικές εφαρμογές με χρήση τεχνολογίας Εικονικής Πραγματικότητας και μέσω αυτής θα εκτελούνται πολλαπλά διαδραστικά εκπαιδευτικά σενάρια στις θεματικές ενότητες της Τεχνολογίας, των Επιστημών και του Πολιτισμού.
Μάλιστα, έπειτα από ένα εξάμηνο δοκιμαστικής λειτουργίας της στο Μουσείο ΝΟΗΣΙΣ, η πλατφόρμα θα προωθηθεί εμπορικά σε μουσεία, εκπαιδευτικούς και πολιτιστικούς φορείς, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, σύμφωνα με όσα ορίζονται στα παραδοτέα του έργου «Πλατφόρμα Διαδραστικής και Βιωματικής Μάθησης για την προβολή του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού και των επιστημών μέσω Πρωτότυπης Κατασκευής Μηχανικής Ανάδρασης και εφαρμογών Εικονικής Πραγματικότητας», που εντάχθηκε στη δράση εθνικής εμβέλειας «Ερευνώ-Δημιουργώ-Καινοτομώ». Το έργο, προϋπολογισμού 564.000 ευρώ, χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία», με συγχρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελλάδας.
«Καινοτομία στην προσομοίωση»
Στην πρωτότυπη πλατφόρμα, ο χρήστης πέρα από την τρισδιάστατη προβολή και τον έλεγχο της γωνίας θέασης που ήδη παρέχουν οι υπάρχουσες εφαρμογές Εικονικής Πραγματικότητας, θα έχει τη δυνατότητα για πλήρη φυσική ανάδραση μέσα από εξειδικευμένο εξοπλισμό προσομοίωσης κίνησης, περιστροφής, χειρισμού και δυναμικής ανάδρασης, βιώνοντας κατά τον τρόπο αυτό σωματικά τις εμπειρίες στις οποίες συμμετέχει.
«Η πλατφόρμα διαθέτει hardware εξοπλισμό, αισθητήρες, led, φίλτρα κίνησης ώστε με τον προγραμματισμό του κατάλληλου λογισμικού και την υπέρυθρη σύνδεση με γυαλιά VR, ο χρήστης να αντιδρά στην εικόνα που βλέπει και να έχει μία βιωματική εμπειρία, που θα του δίνει ερέθισμα να ψάξει την ιστορία», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο γενικός διευθυντής του Νόησις και συντονιστής του έργου, Αθανάσιος Κοντονικολάου.
Σχετικά με τους εταίρους του έργου ανέφερε ότι «πρόκειται για μία σύμπραξη της εταιρείας “ Νόησις Εμπορική Διαχείριση Μονοπρόσωπη Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία” (Νόησις ΜΙΚΕ), που δραστηριοποιείται στην εμπορική ερευνητική δραστηριότητα και εκμετάλλευση πνευματικών δικαιωμάτων, με το Ινστιτούτο Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ/ΙΠΤΗΛ), που έχει αναλάβει να δημιουργήσει το software και την εφαρμογή της πλατφόρμας με τεχνολογία 4D και το Ίδρυμα Νόησις, το οποίο έχει αναλάβει τον ρόλο της διάχυσης της γνώσης και των ερευνητικών αποτελεσμάτων στο ευρύ κοινό».
«Παράγουμε ένα διεθνές ποιοτικό προϊόν, που θα στηρίξει την προώθηση και προβολή του θέματος της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας σε διεθνείς προορισμούς. Εστιάζουμε σε αυτό το κομμάτι. Η πλατφόρμα θα παραδοθεί σε δοκιμαστική λειτουργία χωρίς εισιτήριο τον Φεβρουάριο του 2021, καθώς η απαίτηση από το πρόγραμμα είναι να λειτουργήσει δοκιμαστικά και με ερωτηματολόγια για ένα εξάμηνο. Παράλληλα θα γίνουν διαγωνισμοί στο κομμάτι των γραφιστικών, ενώ κάθε επισκέπτης θα μπορεί να προτείνει θέματα για να εμπλουτιστεί περαιτέρω το VR περιεχόμενο των μικρών ταινιών», πρόσθεσε ο κ. Κοντονικολάου, διευκρινίζοντας πως οι ταινίες αυτές δεν ξεπερνούν τα 7 λεπτά, καθώς λόγω της έντονης διάδρασης μετά από το χρονικό διάστημα αυτό ο χρήστης αισθάνεται ναυτία.
Το τελικό παραδοτέο του έργου είναι στις 30 Ιουνίου 2012 από το Ίδρυμα Νόησις και το ΕΚΕΤΑ, ενώ από τον Μάιο του 2021 η Νόησις ΜΙΚΕ θα ξεκινήσει την εμπορική προώθηση και αξιοποίησή της πλατφόρμας, είτε ως συνοδεία της έκθεσης Αρχαίας Ελληνικής Επιστήμης και Τεχνολογίας «ΙΔΕΑ», που ήδη έχει ταξιδεύσει σε Αθήνα και Λιουμπλιάνα κι έχει επόμενους σταθμούς την Κύπρο, τον Καναδά και την Αίγυπτο, είτε ως αυτόνομη διαδραστική έκθεση. Όλα τα σενάρια των ταινιών είναι αγγλόφωνα.
«Οι τρεις ταινίες»
Η ταινία με τίτλο «Ακρωτήρι - Ο Πρώτος Πολιτισμός της Ευρώπης» αναφέρεται στο κοσμοπολίτικο λιμάνι, που ήταν από τα σημαντικότερα εμπορικά κέντρα του Αιγαίου με έντονο αστικό περιβάλλον, καθώς η άριστη πολεοδομική του οργάνωση, το αποχετευτικό του δίκτυο, τα περίτεχνα πολυόροφα κτήρια του με τον έξοχο τοιχογραφικό διάκοσμο, την πλούσια επίπλωση και οικοσκευή μαρτυρούν για τη μεγάλη του ανάπτυξη.
Μια άλλη ταινία με τίτλο «Η Πολιορκία της Ρόδου» θα ταξιδεύσει τους χρήστες της πλατφόρμας στο 305-304 π.Χ. , στο λιμάνι της Ρόδου, για να γνωρίσουν την πολιορκητική τεχνολογία των αρχαίων Ελλήνων μέσα από τη εικονική χρήση της Ελέπολης και των πολεμικών όπλων που χρησιμοποιήθηκαν στην πολιορκία της Ρόδου από τον Δημήτριο τον Πολιορκητή.
Οι χρήστες θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν μεταξύ δύο πρωταγωνιστικών ρόλων: Του Δημήτριου Πολιορκητή, ο οποίος με πολιορκητικό όχημα την Ελέπολη προσπαθεί με τον στρατό του να κατακτήσει την πόλη της Ρόδου και του Στρατιώτη Ροδίτη, που έχει σκοπό να αποτρέψει τον στρατό του Δημητρίου του Πολιορκητή να κατακτήσει την πόλη του.
Στην τρίτη ταινία, με θέμα «το Ναυάγιο των Αντικυθήρων», οι χρήστες της πλατφόρμας θα γνωρίσουν τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, ένα αστρονομικό όργανο, τόσο περίπλοκο που συνήθως αναφέρεται ως ο πρώτος (αναλογικός) υπολογιστής που κατασκευάστηκε ποτέ. Μέσω του εικονικού περιβάλλοντος θα γνωρίσουν την ιστορία της ανακάλυψης του μηχανισμού και ως σφουγγαράδες-δύτες θα συμμετάσχουν και θα βιώσουν την ανακάλυψη του ναυαγίου και του Μηχανισμού των Αντικυθήρων.