Από το 2014 και ύστερα, παρατηρείται αντιστροφή των τάσεων στην απασχόληση, καθαρή αύξηση της απασχόλησης και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, δήλωσε η πρόεδρος του ΔΣ και διοικήτρια του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) Μαρία Καραμεσίνη, μιλώντας στη συνεδρίαση της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, με θέμα ημερήσιας διάταξης «γυναικεία εργασία-γυναικεία ανεργία».
Αναφερόμενη, ειδικά, στη χρονική περίοδο από Φεβρουάριο του 2014 έως τον ίδιο μήνα του 2018, η κ. Καραμεσίνη σημείωσε ότι η ποσοστιαία αύξηση της γυναικείας απασχόλησης ήταν 7,5% σωρευτικά, ενώ η αύξηση της ανδρικής απασχόλησης ήταν 7,1% σωρευτικά, επισημαίνοντας, ωστόσο ότι αυτό το αποτέλεσμα δεν οδήγησε σε μείωση της ψαλίδας μεταξύ των γυναικείων και των ανδρικών ποσοστών ανεργίας.
Όπως είπε, το ποσοστό της ανεργίας μειώθηκε κατά έξι ποσοστιαίες μονάδες, συνολικά. Τόνισε δε, ότι καταγράφηκε μείωση των ποσοστών της ανεργίας των ανδρών κατά οκτώ ποσοστιαίες μονάδες, στην περίπτωση των γυναικών, όμως, παρατηρήθηκε πολύ μικρότερη μείωση κατά 4,5 ποσοστιαίες μονάδες, διαπιστώνοντας ότι η ψαλίδα μεταξύ του ανδρικού και του γυναικείου ποσοστού ανεργίας διευρύνθηκε, αν και ο ρυθμός αύξησης των γυναικείων θέσεων εργασίας ήταν υψηλότερος σε σχέση με την ποσοστιαία αύξηση στην ανδρική απασχόληση. Σύμφωνα με την κ. Καραμεσίνη, η διεύρυνση της ψαλίδας μεταξύ του γυναικείου και του ανδρικού ποσοστού ανεργίας οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στη διαφορετική συμπεριφορά ανδρών και γυναικών ως προς τη συμμετοχή.
Παράλληλα, η διοικήτρια του ΟΑΕΔ σχολίασε ότι η αύξηση της ψαλίδας είναι μία πραγματικότητα, η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί και, στο πλαίσιο αυτό, απαιτούνται πολιτικές.
Ενδιαφέροντα ήταν τα στοιχεία που παρέθεσε η κ. Καραμεσίνη, κατά τη διάρκεια της ομιλίας της, λέγοντας ότι η συμμετοχή των γυναικών υπερβαίνει αυτή των ανδρών σχεδόν σε όλα τα προγράμματα. Όπως υπογράμμισε, η συμμετοχή των γυναικών στα αρχικά προγράμματα κοινωφελούς εργασίας ξεπερνούσε κατά πολύ τη συμμετοχή των ανδρών, αλλά η συμμετοχή των ανδρών αυξήθηκε πολύ, τον τελευταίο καιρό, καθώς υπήρξαν προγράμματα τα οποία επικεντρώθηκαν σε τεχνικά έργα στους δήμους και αφορούσαν ανδρικές ειδικότητες, κυρίως, στον τομέα των κατασκευών.
Παράλληλα, είπε ότι στα προγράμματα κοινωφελούς εργασίας υπάρχει αυξημένη μοριοδότηση για τις μονογονεϊκές οικογένειες. «Αν, δηλαδή, αυτός που συμμετέχει, είναι επικεφαλής μονογονεϊκού νοικοκυριού, λαμβάνει περισσότερα μόρια. Συνήθως, το 85% των μονογονεϊκών οικογενειών είναι νοικοκυριά που έχουν επικεφαλής γυναίκα. Έτσι, ενισχύεται η γυναικεία συμμετοχή μέσα από έμμεση πριμοδότηση των γυναικών, λόγω της μονογονεϊκότητας» εξήγησε η κ. Καραμεσίνη.
Επίσης, όπως ανέφερε, υπάρχει το κριτήριο στα προγράμματα κοινωφελούς εργασίας πριμοδότησης περισσότερο αυτών που δεν έχουν κανένα μέλος που εργάζεται. «Σε αυτές τις περιπτώσεις, συνήθως, ο άνδρας προσπαθεί να βρει μία δουλειά στην ελεύθερη αγορά ή στις ιδιωτικές επιχειρήσεις και οι γυναίκες συμμετέχουν πιο πολύ στα προγράμματα κοινωφελούς εργασίας» διαπίστωσε η διοικήτρια του ΟΑΕΔ. «Από την άλλη πλευρά»- τόνισε -«έχουμε και τις ειδικότητες στα έργα της κοινωφελούς εργασίας που καθορίζουν τη σύνθεση φύλου για τη συμμετοχή σε αυτά».
«Αναφορικά με τα προγράμματα που προγραμματίζονται, έχουν εγκριθεί τεχνικά δελτία σε συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα του ΟΑΕΔ για την ενίσχυση της νεανικής επιχειρηματικότητας, στο οποίο προβλέπεται ποσόστωση φύλου. Άρα, στο πρόγραμμα που θα "τρέξουμε", η σύνθεση φύλου είναι 60% γυναίκες και 40% άνδρες, για να κλείσουμε την ψαλίδα μεταξύ ανδρών και γυναικών στη σύνθεση της αυτοαπασχόλησης, γιατί, αυτήν τη στιγμή, έχουμε 35% γυναίκες και 65% άνδρες όσον αφορά τη σύνθεση των αυτοαπασχολουμένων» υπογράμμισε η ίδια.
Όπως είπε, πολύ σύντομα, πρόκειται να προσληφθούν 335 εργασιακοί σύμβουλοι στον ΟΑΕΔ, ενώ θα υπάρξει κατάρτιση και επιμόρφωση των συμβούλων. Σύμφωνα με την κ. Καραμεσίνη, έχει προβλεφθεί να εκπαιδευτούν οι σύμβουλοι, με βάση τη διάσταση του φύλου και θα καταρτιστούν και στη γυναικεία επιχειρηματικότητα.
Ένα άλλο σημείο στο οποίο έδωσε έμφαση η κ. Καραμεσίνη είναι η πρόταση του ΟΑΕΔ για αναθεώρηση του ΕΠΑΝΑΔ. «Συγκεκριμένα, έχουμε προτείνει στο υπουργείο Εργασίας να υπάρχει πρόγραμμα ολοκληρωμένων παρεμβάσεων για ειδικές κατηγορίες γυναικών οι οποίες έχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο απομάκρυνσης από την αγορά εργασίας και περιθωριοποίησης. Έχουμε προτείνει, λοιπόν, για γυναίκες που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, συνολικά 8.000, να υπάρχει ειδικό πρόγραμμα ονοματισμένο για τις γυναίκες αυτές. Πρόκειται για προγράμματα που θα συνδυάζουν δράσεις συμβουλευτικής, κατάρτισης, τοποθέτησης στην εργασία και επαγγελματικού προσανατολισμού, ώστε να μπορούν να ενταχθούν οι γυναίκες από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες στην απασχόληση» διευκρίνισε η διοικήτρια του ΟΑΕΔ.
Επιπλέον, αναφέρθηκε σε εγκύκλιο του ΟΑΕΔ-απόφαση του ΔΣ, με την οποία δίδεται πλέον η δυνατότητα εγγραφής στα μητρώα του ΟΑΕΔ σε διάφορες ομάδες οι οποίες δεν είχαν μόνιμη κατοικία. «Αυτήν τη στιγμή, παρέχουμε τη δυνατότητα σε γυναίκες που είναι θύματα βίας να εγγραφούν ως άνεργες στον ΟΑΕΔ» δήλωσε η κ. Καραμεσίνη, προσθέτοντας ότι, στην παρούσα φάση, ο ΟΑΕΔ βρίσκεται στη διαδικασία τροποποίησης ενός προγράμματος που τοποθετεί στον ιδιωτικό τομέα με επιχορήγηση και σε νέες θέσεις εργασίας ευάλωτες κατηγορίες του πληθυσμού, στο οποίο θα συμπεριληφθούν και οι γυναίκες που έχουν πέσει θύματα βίας.
Από την πλευρά της, η διευθύντρια της Διεύθυνσης Ατομικών Ρυθμίσεων του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Βασιλική Τσιώλη, σημείωσε ότι η βελτίωση της εφαρμογής των διατάξεων της εθνικής νομοθεσίας για τις ίσες ευκαιρίες και την ίση μεταχείριση αποτελεί τομέα προτεραιότητας του υπουργείου Εργασίας.
Η κ. Τσιώλη ανέλυσε εκτενώς και το θέμα της μητρότητας, επισημαίνοντας ότι, για την προστασία της μητρότητας, απαγορεύεται και είναι απόλυτα άκυρη η καταγγελία σύμβασης σχέσης εργασίας εργαζομένης, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της και για 18 μήνες, μετά τον τοκετό και, για περισσότερο διάστημα, λόγω ασθένειας που οφείλεται στην κύηση ή τον τοκετό, εκτός αν υπάρχει σπουδαίος λόγος. «Αν, όμως, υπάρχει σπουδαίος λόγος, ο εργοδότης που θα προβεί στην καταγγελία, οφείλει να αιτιολογήσει γραπτώς την καταγγελία και να προβεί σε σχετική κοινοποίηση στην αρμόδια υπηρεσία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας» εξήγησε η ίδια.
Ταυτόχρονα, είπε ότι οι νέες διατάξεις κάλυψαν ένα κενό με τις μητέρες που υιοθετούν τέκνο και τις μητέρες που αποκτούν τέκνο με τη διαδικασία παρένθετης μητρότητας. «Έτσι, η προστασία έναντι απόλυσης που ισχύει για τις φυσικές μητέρες, ισχύει με τον ίδιο τρόπο και για τις εργαζόμενες που βρίσκονται σε διαδικασία υιοθεσίας, με αφετηρία την τοποθέτηση του παιδιού στην οικογένεια, καθώς και για τις μητέρες που αποκτούν τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας, με αφετηρία τη γέννηση του παιδιού για 18 μήνες» διευκρίνισε η κ. Τσιώλη.
Μάλιστα, υπογράμμισε ότι, στο πλαίσιο συμφιλίωσης οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, προβλέπονται διευκολύνσεις για τους εργαζόμενους για την εκπλήρωση των οικογενειακών υποχρεώσεών τους, αναφέροντας ορισμένες, όπως δύο ημέρες άδεια με αποδοχές στην περίπτωση γέννησης τέκνου, η άδεια φροντίδας παιδιού, το μειωμένο ωράριο που είναι μία ώρα την ημέρα για 30 μήνες, μετά τη λήξη της άδειας μητρότητας. Όπως τόνισε, αυτήν την άδεια την δικαιούνται εναλλακτικά φυσικοί, θετοί ή ανάδοχοι γονείς και των δύο φύλων, ανεξάρτητα από το είδος της δραστηριότητας που ασκεί ο άλλος γονέας, ακόμα και αν ο άλλος γονέας δεν εργάζεται. «Αν και οι δύο γονείς είναι μισθωτοί, με κοινή δήλωσή τους, μπορούν να την μοιραστούν και να αποφασίσουν ποιος από τους δύο θα προβεί σε χρήση» συμπλήρωσε.
Την άποψη ότι το θεσμικό πλαίσιο είναι εξαιρετικά καλά θωρακισμένο εξέφρασε η Καλλιόπη Λυκοβαρδή, Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη στον Κύκλο Ίσης Μεταχείρισης, επισημαίνοντας ότι τόσο η συνταγματική κατοχύρωση της ισότητας, όσο το ευρωπαϊκό πλαίσιο προστασίας έναντι των διακρίσεων μεταξύ των φύλων και το εθνικό πλαίσιο, που, σε μεγάλο βαθμό, ενσωματώνει το ευρωπαϊκό, ανταποκρίνονται με επάρκεια σε αυτό που θα πρέπει να είναι ο νόμος σε ό,τι αφορά την ισότητα. Ωστόσο, όπως παρατήρησε, όλες οι έρευνες από τις εθνικές αρχές, αλλά και από τα ευρωπαϊκά όργανα, αναδεικνύουν μία πολύ μεγάλη υστέρηση αναφορικά με την πραγματική κατοχύρωση της ισότητας των φύλων, ιδίως, στην απασχόληση.
Σύμφωνα με την κ. Λυκοβαρδή, η κατάσταση των εργασιακών δικαιωμάτων στον ιδιωτικό τομέα, κατά τη διάρκεια της κρίσης και, ως έναν βαθμό ακόμη και σήμερα, εξακολουθούν να είναι εξαιρετικά δυσμενείς για όλους τους εργαζόμενους. Όπως σημείωσε, οι συνθήκες είναι πιο δυσμενείς για τις γυναίκες, ενώ δήλωσε ότι ο μεγαλύτερος αριθμός αναφορών που λαμβάνει ο Συνήγορος του Πολίτη σε ό,τι αφορά τα ζητήματα διακρίσεων στον ιδιωτικό τομέα, αφορά απολύσεις εγκύων ή μητέρων με έναν καταχρηστικό τρόπο. Ωστόσο, όπως ανέφερε, συνήθως, αυτές οι υποθέσεις έχουν θετική επίλυση και, «σε μεγάλο βαθμό, αυτό σχετίζεται με το γεγονός ότι υπάρχει αυξημένη προστασία ήδη από το νόμο, γεγονός που δεν συντρέχει σε άλλες περιπτώσεις διακρίσεων».
Τέλος, η Έλλη Βαρχαλαμά, νομική σύμβουλος-μέλος της Γραμματείας Γυναικών της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος (ΓΣΕΕ), δήλωσε ότι τα στοιχεία δείχνουν ότι περίπου το ένα τέταρτο των γυναικών στον παραγωγικό πληθυσμό 15 έως 64 ετών είναι χωρίς εργασία, ενώ στις νέες, μέχρι 29 ετών, το ποσοστό πλησιάζει το 40%. «Επίσης, συνολικά, το ποσοστό ανεργίας των γυναικών είναι μιάμιση φορά μεγαλύτερο από αυτό των ανδρών, ενώ, στο θέμα του χάσματος των αμοιβών, οι μέσες καθαρές αμοιβές των γυναικών υπολείπονται κατά 12,5% έναντι των ανδρών» τόνισε η κ. Βαρχαλαμά. Εκτίμησε δε, ότι τα στοιχεία ενδέχεται να είναι περισσότερο δυσμενή, γιατί, όπως είπε, αυτά προκύπτουν από τις αποδοχές που δηλώνονται, μη συνυπολογίζοντας την ψευδώς δηλωμένη εργασία, «ένα κρίσιμο φαινόμενο αυτής της περιόδου».